مازندران - آرینا خبر – رامین حسن زاده – دانشجویان دوره آموزشی دستیاری تخصص پزشکی و دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی، سرمایه‌های ارزشمند و آینده‌ساز نظام سلامت کشور هستند که به توجه و احترام بیشتری نیاز دارند.

 رامین حسن زاده - فعال رسانه ای و مدیر مسئول آرینا خبر 

   پایگاه خبری و اطلاع رسانی ایرانیان

دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی مشکلاتی دارند که ضرورت دارد مورد توجه قرار گرفته شود.

بررسی ها در فضای مجازی نشان می دهد که دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی به عنوان کادر درمان و فرزندان عزیز کشور در آستانه فروپاشی روحی، روانی و عاطفی قرار دارند.

شفیت های بی پایان و اضافه کاری های فرساینده

کمبود نیروی انسانی

دیده نشدن و سیستم های کاری فقط تحمل کن

فشارهای سنگین معیشیتی

مطالبات معوق

نبود حمایت موثرروحی، روانی و شغلی

فشار مزمن بی پناهی به عنوان کادر درمان

تحقیر و بی احترامی های مستمر در مراکز بیمارستانی و مراکز آموزشی و درمانی کشور توسط برخی از کارکنان دانشگاه های علوم پزشکی

چرایی پایان دادن یرخی از کادر درمان به زندگی خود

چرایی آموزش پزشکان دوره تخصص با اعمال و انجام کارهای سخت

چرایی عدم رغبت و تمایل پزشکان عمومی برای ورود به دوره دستیاری تخصص پزشکی

و ...

حکایت از رنج خاموش پزشکان جوان و مسیر دشوار دانشجویان دوره آموزشی دستیاری تخصص پزشکی دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی دارد.

بار اصلی کار درمانی در بیمارستان‌های دانشگاهی و مراکز آموزشی و درمانی بر دوش و عهده رزیدنت‌ها و دستیاران رشته‌های تخصصی مختلف پزشکی است و آن‌ها در طول دوران رزیدنتی و دستیاری فرصت مناسب و خوبی برای حضور در کلاس‌های درس تئوری و یا حضور در آزمایشگاه‌ها یا حضور در سالن ها و تالارهای اجتماعات در حال آموزش و انجام کار پژوهشی برجسته ندارند.

احترام، آرامش و امنیت فکری و روحی برای دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی بسیار مهم در کار و تحصیل محسوب می گردد.

دانشجویان دوره آموزشی دستیاری تخصص پزشکی فرزندان شایسته و ارزشمند و بی تکرار این سرزمین هستند.

بی‌توجهی به مشکلات آنان، نه تنها ظلم به این قشر زحمتکش است، بلکه به طور مستقیم بر سلامت جامعه ایرانی تأثیر می‌گذارد.

به نظر می‌رسد بازنگری اساسی در شیوه‌های مدیریت، حمایت و آموزش این گروه از نخبگان علمی، امری ضروری و فوری برای تضمین آینده‌ای بهتر برای نظام سلامت ایران است.

دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی، بخش مهمی از دانشجویان جوان و پرتلاش کشور که از سرمایه های بسیار ارزشمند این سرزمین محسوب می شوند و در مسیر علم و دانش کوشا هستند مورد غفلت قرار گرفته اند و ظاهرا به جایگاه، دغدغه‌ها و مشکلات آنان توجه جدی نشده و نمی شود و مورد بی مهری قرار می گیرند که آمار انصراف و خودکشی این دانشجویان موجب نگرانی است چرا که مدیران اداری و دولتی شنونده سخنان آنان و گره گشای مشکلات پیش رو این دانشجویان نیستند.

سخن از دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی یا دوره اقامت پزشک در بیمارستان یا دوره رزیدنسی می باشد که مستقیم با سلامت مردم در ارتباط هستند.

دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی بعد از اخذ مدرک دکترای حرفه ای و یا دریافت مدرک پزشک عمومی و در سلسله مراتب آموزش علوم پزشکی، دوره های آموزشی عملی و تحصیلات تکمیلی برای اخذ مدرک تخصصی پزشکی را در مراکز آموزشی و درمانی و بیمارستان ها به صورت تمام وقت و در طی چهار سال برای کسب مهارت آموزی عملی حداقل باید سپری کنند که به آن دانشجو دوره تخصصی: کارآموز پزشکی، پزشک مقیم در بیمارستان و یا رزیدنت گفته می‌شود که دانش‌آموختگان این دوره ها به عنوان متخصص و با درجه تخصص رشته خود وارد بازار کار می‌شوند و سپس می توانند در دوره آموزش تکمیلی فوق تخصص به تحصیلات خود ادامه دهند.

دانشجویان دوره آموزش تخصصی پزشکی در ایران دچار  چالش ها و مشکلات و رنج های متعددی هستند که گفته می شود ناشی از پیروی و کپی برداری از سیستم آموزش پزشکی کشور امریکا می باشد.

سیستم آموزش پزشکی دوره تخصص در ایران دچار چالش‌های ساختاری است که این مشکلات بر کیفیت آموزش، سلامت روان دانشجویان دوره تخصص پزشکی و در نهایت خدمات درمانی به جامعه تأثیر مستقیم خواهد داشت.

شرایط کاری طاقت‌فرسا که بر سلامت جسم و روان دانشجویان دوره آموزش تخصصی پزشکی تأثیر می‌گذارد، مشکلات و مسائل مالی که انگیزه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و در نهایت ابهام در آینده شغلی که تمام این فشارها را تشدید می‌کند.

این مشکلات جدا از هم نیستند بلکه یک چرخه معیوب تشکیل می‌دهند.  

مثلاً ساعت‌های کار طولانی و پی در پی برای دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی هم آموزش را مختل می‌کند هم سلامت دستیاران و دانشجویان دوره آموزش تخصصی پزشکی و همچنین سلامت بیماران و مراجعه کنندگان را به خطر می‌اندازد.

سیستم ناکارآمد طرح ‌نویسی یا شیفت‌های ۳۶ ساعته همچنین اشاره به تناقضات سیستم آموزش تکمیلی علوم پزشکی مانند تضاد بین اهداف آموزشی و خدمات اجباری را مطرح می کند.

آگاهی از این چالش‌ها اولین قدم برای بهبود فضای آموزشی، کاری و رفاهی دستیاران و دانشجویان دوره آموزش تخصصی پزشکی می باشد.

مشکلات دانشجویان دوره تخصصی پزشکی در ایران چند بعدی و شامل چالش‌های آموزشی، مالی، روانی و ساختاری است.

فشار کاری زیاد و ساعت‌های طولانی، شیفت‌های سنگین، خستگی مفرط و کاهش کیفیت آموزش، بی احترامی های مستمر در بیمارستان ها و مراکز آموزشی و درمانی و دانشگاه های علوم پزشکی، تضاد بین آموزش و خدمات ارائه شده - گاهی بخش عمده‌ای از وقت دستیاران صرف ارائه خدمات درمانی می‌شود و زمان کافی برای آموزش و مطالعه برای آنان باقی نمی‌ماند.

گفته می شود کیفیت متغیر آموزش در بیمارستان‌های مختلف کشور بسیار متفاوت است و استانداردهای یکسانی وجود ندارد و یا در برخی رشته‌ها و مراکزآموزشی و درمانی، تعداد اساتید کافی وجود ندارد و یا زمان کافی برای نظارت و آموزش علمی دستیاران وجود ندارد.

دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی دچار مشکلات مالی هستند و حقوق ناکافی دریافت می کنند.

با وجود ساعت‌های کار طولانی و مسئولیت‌های سنگین، حقوق دستیاران تخصصی متناسب با فشار کاری در نظر گرفته نمی شود.

تأخیر در پرداخت حقوق و در برخی موارد، پرداخت حقوق با تأخیر مواجه می‌شود که فشار مالی را بر دانشجویان دوره آموزش تخصصی پزشکی افزایش می‌دهد.

فرسودگی شغلی و مشکلات روانی حین کار، استرس و اضطراب بالا، فشار کار، مسئولیت زندگی بیماران و حجم زیاد اطلاعات منجر به استرس مزمن دانشجویان دوره آموزش تخصصی پزشکی می‌شود.

گفته می شود بسیاری از دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی فرسودگی عاطفی و علائم فرسودگی شغلی مانند خستگی، بی‌انگیزگی و کاهش احساس موفقیت و نا امیدی را تجربه می‌کنند.

عدم حمایت و پشتیبانی لازم روحی و روانی از دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی و عدم ارائه و دسترسی لازم به خدمات مشاوره و پشتیبانی روانی که مسئولیت سنگین انجام کارهای درمانی را در بیمارستان ها و مراکز آموزشی و درمانی بر عهده دارند برای این دانشجویان به درستی انجام نمی شود.

نقل قول می شود که دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی نگران آینده کاری و شغلی خود هستند فرصت‌های شغلی آنان پس از اتمام دوره آموزشی محدود و بازار کار آنان به درستی تعریف نمی شود و ابهام در آینده شغلی خود دارند و نخبگان علمی به راحتی جذب و استخدام مراکز علمی و دانشگاهی نمی شوند.

نبود برنامه‌ریزی برای اشتغال و عدم وجود تضمین شغلی پس از پایان دوره آموزشی نگرانی زیادی را دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی ایجاد می‌کند.

امکانات خوابگاهی و امکانات رفاهی و تفریحی به درستی در اختیار دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی نمی باشد.

دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی در اسکان و در اقامت در خوابگاه ها و استفاده از امکانات رفاهی و تفریحی که به نشاط و شادابی آنان منجر خواهد شد کاستی ها، کمبودها و مشکلاتی دارند.

در آموزش و انجام کارهای پژوهشی دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی مشکلات، کمبودها و کاستی  های دیده می شود.

گفته می شود در برخی از موارد به جای آنکه مهارت های عملی و بالینی دانشجویان دوره تخصص پزشکی سنجیده شود، ارزشیابی ها بیشتر بر مباحث تئوری متمرکز می باشد.

بررسی ها در فضای اینترنتی از زورگویی و ظلم و ستم برخی از دانشجویان ارشد دوره تخصصی و دستیاری پزشکی و برخی از اساتید دانشگاه های علوم پزشکی و بی احترامی و تحقیر برخی از کارکنان مراکز آموزشی و درمانی و ساعت‌های کار طولانی و شیفت‌های کاری طاقت‌فرسا و اضافه کاری در خصوص دانشجویان دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی و دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی حکایت دارد که بازخورد سازنده ای برای بسیاری از دانشجویان دوره تخصص و دستیاری آموزش پزشکی ندارد که آمار انصراف و خودکشی این دانشجویان در کشور موجب نگرانی می باشد.

دانشجویان و دستیاران دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی محدودیت‌های پژوهشی و تحقیقات علمی دارند و در مطالعه و پژوهش های علمی دچار کمبود زمان و منابع هستند.

چرا که ساعت‌های کار طولانی و شیفت‌های کاری طاقت‌فرسا و اضافه کاری و فشار کاری زیاد فرصت کافی از نظر زمان و بررسی منابع متعدد علمی را برای فعالیت‌های پژوهشی دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی را محدود می کند.

با وجود مسئولیت سنگین انجام کارهای درمانی مستمر، متاسفانه از دانشجویان و دستیاران دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی، حمایت های لازم و کافی: مالی، آموزشی، پژوهشی و تحقیقات علمی، امور حقوقی، پوشش بیمه ای، امکانات رفاهی و تفریحی صورت نمی گیرد.

به همین دلایل دانشجویان و دستیاران دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی زمان بسیار محدودی برای زندگی شخصی خود و انجام پژوهش های علمی و آموزشی دارند و ساعت‌های کار طولانی و شیفت‌های شبانه، فرصت برای استراحت، رسیدگی به امور خانواده شان و فعالیت‌های ورزشی و شخصی آنان را به شدت کاهش داده است و بین کار، آموزش و زندگی شخصی شان - تعادل از بین رفته است.

دانشجویان و دستیاران دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی و یا دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی سرمایه‌های انسانی و تکرار نشدنی و آینده نظام سلامت کشور هستند و شنیدن صدای آنان و گفتگوی مستقیم با آنان می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های بهتر و کاهش مشکلات کلان حوزه بهداشت و درمان اثرگذار باشد هر چند که طبق نامه معاونت آموزشی وزارت بهداشت به دانشگاه های علوم پزشکی کشور در دی ماه 1402 دوره دستیاری آموزش پزشکی به عنوان شغل محسوب می گردد و خواسته شده از به کار بردن لفظ دانشجو خودداری شود ولی حمایت های لازم و کافی آموزشی و شغلی و رفاهی از دانشجویان و دستیاران دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی صورت نمی گیرد.

استانداردسازی آموزش و نظارت بیشتر بر کیفیت دوره‌های آموزشی و کاهش مشکلات دانشجویان دوره تخصص پزشکی در مراکز درمانی و آموزشی و رفع مشکلات آموزشی و رفاهی می تواند برای دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی کمک کننده باشد.

شنیدن درست دغدغه ها، پیشنهادها و دیدگاههای آینده سازان عرصه سلامت کشور و تعاملات سازنده با دانشجویان و دستیاران دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی در مراکز بیمارستانی و آموزشی و درمانی و گفتگو و دیدار صمیمانه با آنان می تواند گره کشای مشکلات این دانشجویان بسیار عزیز باشد و شایسته می باشد مدیران اداری و دانشگاهی با دیدارهای صمیمانه و سرزده با افکار و توانمندی‌های دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی و نیروهای متخصص آینده علوم پزشکی کشور بهتر و بیشتر آشنا شوند.

شایسته می باشد و انتظار می رود با توجه به اهمیت ارتباط و گفتگوی مستقیم و مستمر مسئولین اداری و دولتی با جامعه دانشجویی به ‌ویژه در رشته‌های حیاتی مانند پزشکی و دانشجویان و دستیاران دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی، اساتید پزشکی و مدیران اداری و دانشگاهی، به مانند یک پدر مسئولیت پذیر - دیدارهای مستمر، صمیمانه و سرزده در تمام فصول با این دانشجویان داشته باشد چرا که در این زمینه به عنوان یک مدیر اداری و یک استاد دانشگاه مسئولیت اجتماعی دارند.

احترام و توجه به جایگاه و مقام دانشجویان و دستیاران دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی و دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی فرصتی است برای پاسداشت مقام علم و دانش‌اندوزی و تکریم کسانی که آینده کشور را با دانش خود خواهند ساخت.

شایسته می باشد به دانشجویان و دستیاران دوره آموزش تخصصی دستیاری پزشکی و دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی احترام بهتر و بیشتری گذاشته شود و به آنها توجه لازم و کافی شود و در رفع مشکلات و کاهش رنج آنان اقدامات لازم صورت پذیرد.

با دیدارهای صمیمانه و ایجاد نشاط علمی در کاهش مشکلات آموزشی، رفاهی و کاری دستیاران و رزیدنت‌های پزشکی می توان قدم های مثبتی برداشته شود چرا که این دانشجویان فرزندان بسیار عزیز این سرزمین می باشند و دیدارهای صمیمانه مدیران اداری و دانشگاهی می تواند سبب تقویت انگیزه و ایجاد نشاط و احساس مسئولیت بیشتر این نسل جوان و کوشا برای خدمت در نظام سلامت ایران شود.