مازندران - آرینا خبر - رامین حسن زاده - همزمان با غروب آفتاب آخرین روز پاییز ایرانیان در سراسر جهان آماده میزبانی از یکی از کهنترین جشن های ملی خود به نام شب یلدا یا شب چله میشوند.
این آیین دیرینه که در شبانگاه سیام آذر تا طلوع نخستین روز زمستان برگزار میشود تنها یک گردهمایی صمیمانه خانوادگی نیست بلکه روایتگر فلسفهای عمیق از تاریخی کهن و آیینهایی نمادین در فرهنگ ایران زمین حکایت دارد که اهمیت جشن شب یلدا را در حفظ فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی نشان می دهد.
رامین حسن زاده - فعال رسانه ای و مدیر مسئول آرینا خبر
پایگاه خبری و اطلاع رسانی ایرانیان
یلدا واژهای است به معنای زایش و تولد و به طلوع خورشید و افزایش طول روزها پس از این شب اشاره دارد.
نام دیگر شب یلدا، شب چله است که به دلیل آغاز چله بزرگ زمستان یعنی چهل روز از اول دی تا دهم بهمن به آن گفته می شود و فلسفه یلدا هم درباره پیروزی نور بر تاریکی بیان می شود که با انقلاب زمستانی مرتبط می باشد.
در باور ایرانیان باستان، شب یلدا، زمان زایش دوباره مهر خورشید و آغاز غلبه نور بر تاریکی است.
گفته می شود که ریشههای شب یلدا به بیش از هفت هزار سال پیش و دوران باستان بازمیگردد.
ایرانیان باستان همچون بسیاری از تمدنهای کهن روزگار خویش، تغییرات طبیعی را با دقت رصد و بررسی میکردند.
آنها دریافتند که پس از آخرین روز پاییز، روزها به تدریج طولانیتر و شبها کوتاهتر میشوند.
ایرانیان باستان این پدیده نجومی و انقلاب زمستانی را نشانه پیروزی نور خورشید و نماد اهورامزدا - آفریدگارِ نِکوییها و پروردگارِ همهٔ هستی و نیکی و عدالت بر تاریکی شب و نماد اهریمن و پلیدی می دانستند و آن را جشن می گرفتند.
این جشن، با آیینهای میتراییسم یا آیین مهرپرستی و دین زرتشت نیز پیوند عمیقی دارد و نماد امید، روشنایی و تضمین بازگشت گرمای حیاتبخش خورشید است.
آداب، رسوم و آیینهای و سنت های شب یلدا در گذر قرنها غنای بیشتری یافته و به اشکال گوناگون در نقاط مختلف ایران برگزار میشود، اما هسته مشترک آنها گردهمایی صمیمانه خانوادگی و شکرگزاری از پروردگار است.
از سنت ها و آداب شب یلدا سفره آن است.
در شب یلدا سفرهای پهن میشود که هر یک از اجزای آن نمادین می باشد.
میوههای قرمز:
انار و هندوانه، دو رکن اصلی هستند.
قرمز بودن انار نماد شادی، باروری و عشق، و دانههای فراوان آن نشانه برکت است.
هندوانه با رنگ سبز و دل قرمز، نماد سلامتی، شادابی و گرمای تابستان در قلب زمستان است.
آجیل و تنقلات:
شامل مغزهایی مانند پسته، بادام، فندق و همچنین کشمش، انجیر و توت خشک است که نماد فراوانی و روزی هستند.
سیر و سرکه:
برای دفع چشم زخم و پلیدی.
درخت سرو تزیینشده:
در برخی مناطق ایران زمین درخت کوچکی را با روبان و میوه تزیین میکنند که یادآور درخت سرو، نماد همیشه سرسبزی و زندگی می باشد.
شاهنامهخوانی و فال حافظ خوانی:
از آیینهای اصیل و محبوب یلدا، خواندن اشعار حافظ و داستانهای شاهنامه فردوسی است.
تفأل به دیوان حافظ و شنیدن حکمتهای فردوسی، حال و هوای خاصی به این شب میبخشد.
قصهگویی و خاطره گویی بزرگترها:
نقل افسانهها و داستانهای قدیمی توسط بزرگان فامیل، یکی از راههای انتقال سینه به سینه فرهنگ و ایجاد پیوند نسلها است.
شبزنده داری:
بیدار ماندن تا سپیده دم، برای همراهی با خورشید در نخستین طلوعش پس از طولانیترین شب، از آیینهای کهن ایرانیان است.
یلدا در جهان امروز:
امروزه شب یلدا نه تنها در ایران، بلکه در کشورهای حوزه فرهنگی ایران زمین بزرگ مانند: افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان در کشورهای آسیای میانه و بخشهایی از کشورهای حوزه قفقاز در شمال ایران نیز گرامی داشته میشود.
این جشن در سال ۱۳۹۹ در فهرست ملی میراث فرهنگی ایران به ثبت رسید.
شب یلدا، فرصتی است برای دور شدن از چرخه سریع زندگی مدرن و حضور صمیمانه و پر مهر و محبت اعضای خانواده و فامیل در خونه پدر بزرگ ها و مادر بزرگ ها و احیای سنت ها و رسم و رسوم نیاکان و تفکر در چرخه با شکوه طبیعت خداوند عالم.
آیین شب یلدا یا شب چله در آداب، رسوم، آیینهای و سنت های ایرانیان پیامآور امید، نور و اطمینان از پایان تاریکیها است.
منبع کلیپ تصویری:
آپارات - مدرسه آنلاین ششمی ها
تاریخچه شب یلدا (شب چله)
